belarusian2latin

Беларуская версія ніжэй

First, to our knowledge, Belarusian Cyrillic to Latin converter that

systematically cares to render Belarusian phonology correctly. It concerns, e.g.,
- the regressive palatalization issue (i.e. /s^jn^jɛɣ/ is rendered “śnieh“ and not “snieh”). Overpalatalized dentals constituting a characteristic feature of Belarusan (so-called “dziekańnie”, “ciekańnie”), it is primordial to render them correctly systematically;
- the laxist graphic convention of the official Cyrillic system as to the letter «г»: may denote /ɣ^(j)/ or /g^(j)/ with no evident pattern: “гісторыя”/“гузік”);
- the laxist graphic convention of the official Cyrillic system as to the letter «і»: may denote /і/ or /jі/ (diphtong) with no evident pattern trigerring two different palatalization patterns: “ім”/“інтэгральны” → “з ім”/“з інтэгральнага” /і→ы/ /jі→^(j)i/;
- the laxist graphic convention of the official Cyrillic system as to the letter «e»: in borrowed words, it may confer or not palatalization to the previous consonant with no evident pattern: “веласіпед”/“Аве Марыя” /v/ and /v^(j)/;
complies with the official Belarus's prescription to use the alphabet «abcćčdefhijklĺmnńoprsśštuŭvyzžź» and the UN standard based thereupon;
complies with the official Belarus's Orthographic rules.

We thoroughly follow the Belarusian phonology description as given at:

Фанетыка беларускай літатурнай мовы / І. Р. Бурлыка, Л. Ц. Выгонная, Г. В. Лосік, А. І. Падлужны; Рэд. А. І. Падлужны. — Мн.:Навука і тэхніка, 1989. — 335 с ISBN 5-343-00292-7

We are aware of the following toy converters: Sloŭnik.org, Baltoslav, Draŭliany Zedlik, Dobrapis. As of Aug 02, 2019, all of them fail to render correctly the phonemes (try: “снег, здзяйсняецца” (not) to obtain “śnieh, ździajśniajecca”).

The transcription generator by the Speech Analysis and Recognition Lab of the Belarusan Academy of Sciences only deals with tagged text and produces phonetic [···], not phonematic /···/ transcriptions. The transliteration generator Philology.by by Alyaxey Yaskevich pursues another objective as well.

On-line demo

Belarusian Cyrillic to Latin converter

Examples of valid texts

Numerous examples of valid Belarusian Latin texts: Lacinka — Teksty

Беларускае апісанне

Першы з вядомых нам канвертар беларускай кірылічнай графікі ў лацінскую, што адпавядае наступным патрабаванням:

надае абсалютны прымат правільнасці паслядоўнага перадання беларускіх фанетычных з'яў. Перш за ўсё гэта датычыцца:
- рэгрэсіўнай палаталізацыі (памякчэння), напрыклад, слова /s^jn^jɛɣ/ павінна перадавацца «śnieh», а не «snieh». Звышпамякчэнне зубных (т.звзв. «дзеканне», «цеканне») — адметная рыса беларускай мовы, архіважна паслядоўна і сістэматычна адлюстроўваць гэтую асаблівасць на пісьме.
- патуральніцкага (лаксісцкага) дачынення афіцыйнай кірылічнай графікі да літары «г»: яна можа абазначаць фанемы /ɣ^(j)/ ці /g^(j)/ без ніякага дадатковага размежавання: “гісторыя”/“гузік”);
- патуральніцкага (лаксісцкага) дачынення афіцыйнай кірылічнай графікі да літары «і»: яна можа абазначаць фанему /і/ ці дыфтонг /jі/ без ніякага дадатковага размежавання. Дзве гэтыя розныя фанемы па-рознаму задзейнічаюць механізм палаталізацыі (памякчэння): “ім”/“інтэгральны” → “з ім”/“з інтэгральнага” /і→ы/ /jі→^(j)i/;
- патуральніцкага (лаксісцкага) дачынення афіцыйнай кірылічнай графікі да літары «е»: у запазычаных словах яна можа абазначаць прысутнасць ці адсутнасць палаталізацыі (памякчэння) папярэдняга зычнага без ніякага дадатковага размежавання: “веласіпед”/“Аве Марыя” /v/ і /v^(j)/;
адпавядае афіцыяльнай дзяржаўнай Інструкцыі выкарыстоўваць азбуку «abcćčdefhijklĺmnńoprsśštuŭvyzžź» і стандарту ААН, заснованным на ёй;
адпавядае афіцыяльным Правілам беларускай арфаграфіі і пунктуацыі.

Пры абмеркаванні беларускай фанетыкі мы перш за ўсё кіруемся яе кадыфікаваным апісаннем у наступным выданні:

Фанетыка беларускай літатурнай мовы / І. Р. Бурлыка, Л. Ц. Выгонная, Г. В. Лосік, А. І. Падлужны; Рэд. А. І. Падлужны. — Мн.:Навука і тэхніка, 1989. — 335 с ISBN 5-343-00292-7

Нам вядомыя наступныя праекты канвертараў: Слоўнік.орг, БалтаСлаў, Драўляны Зэдлік, Добрапіс. На жаль, яны не маюць плёну. Па стане на 2 жніўня 2019, кожны з іх выдаваў няслушны рэзультат у дачыненні ўжо першага пункта згаданага вышэй спісу — правільнага перадавання фанем: увод “снег, здзяйсняецца” не выдае “śnieh, ździajśniajecca”.

Генератар транскрыпцый Лабараторыі распазнавання і сінтэзу маўлення Акадэміі Навук Беларусі прымае толькі размечаны тэкст і на выхадзе дае фанетычную [···], а не фанематычную /···/ транскрыпцыю. Генератар транслітэрацый Philology.by, выкананы Аляксеям Яскевічам таксама ставіць сабе іншую праграму на мэту.

Анлайн прататып